พัฒนาการเด็กตามวัย 1 เดือน - 6 ขวบ

พัฒนาการเด็กตามวัย 1 เดือน - 6 ขวบ

พัฒนาการเด็กเมื่ออายุ 1 เดือน

• สบตา
• จ้องหน้าแม่

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• กินนมแม่อย่างเดียว
• ยิ้มแย้ม มองสบตา เล่นพูดคุยกับลูก
• เอียงหน้าไปมาช้าๆ ให้ลูกมองตาม
• อุ้มบ่อยๆ อุ้มพาดบ่าบ้าง 

พัฒนาการของเด็กวัย 2 เดือน

• คุยอ้อแอ้ ยิ้ม
• ชันคอในท่าคว่ำ

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• กินนมแม่อย่างเดียว
• เล่นกับลูกโดยแขวนของสีสด ห่างจากหน้าลูกประมาณ 1 ศอกให้ลูกมองตาม
• พูดคุยทำเสียงต่างๆ และร้องเพลง
• ให้ลูกนอนคว่ำในที่นอนที่ไม่นุ่มเกินไป

พัฒนาการของเด็กวัย 3 เดือน

• ชันคอได้ตรงเมื่ออุ้มนั่ง
• ส่งเสียงโต้ตอบ

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• กินนมแม่อย่างเดียว
• อุ้มท่านั่ง พูดคุยทำเสียงโต้ตอบกับเด็ก
• ให้ลูกนอนเปล หรืออู่ ที่ไม่มืดทึบ

พัฒนาการของเด็กวัย 4 เดือน

• ไขว่คว้า
• หัวเราะเสียงดัง
• ชูคอตั้งขึ้นในท่าคว่ำ

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• กินนมแม่อย่างเดียว
• จัดที่ที่ปลอดภัยให้เด็กหัดคว่ำ คืบ
• เล่นกับลูกโดยชูของเล่นให้ลูกไขว่คว้า
• ชมเชย ให้กำลังใจลูก เมื่อลูกทำได้

พัฒนาการของเด็กวัย 5 เดือน

• คืบ
• พลิกคว่ำ พลิกหงาย

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• หาของเล่นสีสดชิ้นใหญ่ที่ปลอดภัยให้หยิบ จับ และให้คืบไปหา
• พ่อแม่ช่วยกันพูดคุย โต้ตอบ ยิ้มเล่นกับเด็ก
• พูดถึงสิ่งที่กำลังทำอยู่กับเด็ก เช่น อาบน้ำ กินข้าว

พัฒนาการของเด็กวัย 6 เดือน

• คว้าของมือเดียว
• หันหาเสียงเรียกชื่อ
• ส่งเสียงต่างๆ โต้ตอบ

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• เวลาพูดให้เรียกชื่อเด็ก
• เล่นโยกเยกกับเด็ก
• หาของให้จับ

พัฒนาการของเด็กวัย 7 เดือน

• นั่งทรงตัวได้เอง
• เปลี่ยนสลับมือถือของได้

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• อุ้มน้อยลง ให้เด็กได้คืบและนั่งเล่นเอง โดยมีคุณแม่คอยระวังอยู่ข้างหลัง
• ให้เล่นสิ่งที่มีสี และขนาดต่างกัน เช่น ลักษณะผิวเรียบ - หยาบ อ่อน - แข็ง
• ให้หยิบจับสิ่งของ เข้า - ออก จากถ้วย หรือกล่อง

พัฒนาการของเด็กวัย 8 เดือน

• มองตามของที่ตก
• กลัวคนแปลกหน้า

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• กลิ้งของเล่นให้เด็กมองตาม
• พูดและทำท่าทางเล่นกับเด็ก เช่น จ๊ะเอ๋ จับปูดำ แมงมุม จ้ำจี้ ตบมือ

พัฒนาการของเด็กวัย 9 เดือน

• เข้าใจเสียงห้าม
• เล่นจ๊ะเอ๋ ตบมือ
• ใช้นิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มือหยิบของชิ้นเล็ก

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• หัดให้เกาะยืน เกาะเดิน
• หัดให้เด็กใช้นิ้วหยิบ จับของกินชิ้นเล็กเข้าปาก เช่น ข้าวสุก มะละกอหั่น มันต้มหั่น ฟักทอง ต้มห้ามใช้ถั่ว หรือของที่จะสำลักได้ 

พัฒนาการของเด็กวัย 10 เดือน

• เหนี่ยวตัว เกาะยืน เกาะเดิน
• ส่งเสียงต่างๆ "หม่ำ หม่ำ", "จ๊ะ จ๋า"

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• จัดที่ให้เด็กคลาน และเกาะเดินอย่างปลอดภัย
• เรียกเด็ก และชูของเล่นให้เด็กสนใจเพื่อลุกขึ้นจับ

พัฒนาการของเด็กวัย 1 ปี

• ตั้งไข่
• พูดเป็นคำที่มีความหมาย เช่น พ่อ แม่
• เลียนเสียง ท่าทางและเสียงพูด

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• ให้เด็กมีโอกาสเล่นสิ่งของโดยอยู่ในสายตาผู้ใหญ่
• พูดชมเชย เมื่อเด็กทำสิ่งต่างๆ ได้
• พูดคุย ชี้ และบอกส่วนต่างๆ ของร่างกาย

พัฒนาการของเด็กวัย 1 ปี 3 เดือน

• เดินได้เอง
• ชี้ส่วนต่างๆ ของร่างกายตามคำบอก
• ดื่มน้ำจากถ้วย

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• พูดคุย โต้ตอบ ชี้ชวนให้เด็กสังเกตของและคนรอบข้าง
• ให้หาของที่ซ่อนใต้ผ้า
• ชี้ให้ดูภาพ และเล่าเรื่องสั้นๆ ให้เด็กฟัง
• ให้เด็กหัดตักอาหาร ดื่มน้ำจากถ้วย และแต่งตัวโดยช่วยเหลือตามสมควร

พัฒนาการของเด็กวัย 1 ปี 6 เดือน

• เดินได้คล่อง
• รู้จักขอ และทำตามคำสั่งง่ายๆ ได้

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• ให้โอกาสเด็ก เดิน วิ่ง และหยิบจับสิ่งของโดยระมัดระวังความปลอดภัย
• ร้องเพลง คุยกับเด็กเกี่ยวกับสิ่งรอบตัว เล่นเกมส์ง่ายๆ
• จัดหา และทำของเล่นที่มีสี และรูปทรงต่างๆ

พัฒนาการของเด็กวัย 1 ปี 8 เดือน

• พูดแสดงความต้องการ
• พูด 2-3 คำ ติดต่อกัน
• เริ่มพูดโต้ตอบ
• ขีดเขียนเป็นเส้นได้

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• เมื่อเด็กพยายามทำสิ่งใด ควรสนใจ ชี้แนะ และให้กำลังใจ โดยให้เด็กคิดเอง และทำเอง บ้าง
• ฝึกลูกให้ช่วยตัวเอง เช่น ขับถ่ายให้เป็นที่ รู้จักล้างมือก่อนกินอาหารและหลังขับถ่าย
• ให้เด็กมีส่วนร่วมทำกิจกรรมต่างๆ ในบ้าน

พัฒนาการของเด็กวัย 2 ปี

• เรียกชื่อสิ่งต่างๆ และคนที่คุ้นเคย
• ตักอาหารกินเอง

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• คุณพ่อคุณแม่ทำตัวเป็นตัวอย่างที่ดีตลอดเวลา และอบรมสั่งสอนลูกด้วยเหตุผลง่าย
• สอนลูกให้รู้จักทักทาย ขอบคุณ และขอโทษในเวลาที่เหมาะสม

พัฒนาการของเด็กวัย 2 ปี 6 เดือน

• ซักถาม "อะไร" พูดคำคล้องจอง
• ร้องเพลงสั้นๆ
• เลียนแบบท่าทาง
• หัดแปรงฟัน

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• พาเด็กเดินรอบบ้าน และบริเวณใกล้ๆ ชี้ชวนให้สังเกตสิ่งที่พบเห็น
• หมั่นพูดคุยด้วยคำพูดที่ชัดเจน และตอบคำถามของลูกโดยไม่ดุ หรือแสดงความรำคาญ
• ชวนลูกแปรงฟัน เมื่อตื่นนอนและก่อนนอนทุกวัน

พัฒนาการของเด็กวัย 3 ปี

• บอกชื่อ และเพศตนเองได้
• รู้จักให้และรับ รู้จักรอบ

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• สนับสนุนให้ลูกพูด เล่าเรื่อง ร้องเพลง ขีดเขียน และทำท่าทางต่างๆ
• สังเกตท่าทีความรู้สึกของเด็ก และตอบสนองโดยไม่บังคับ หรือตามใจลูกเกินไป ควรค่อยๆ รู้จักผ่อนปรน
• จัดหาของที่มีรูปร่าง และขนาดต่างๆ ให้เด็กเล่น หัดขีดเขียน หัดนับแยกกลุ่ม และเล่นสมมุติ

พัฒนาการของเด็กวัย 4 ปี

• ซักถาม "ทำไม"
• ล้างหน้า แปรงฟันเองได้
• บอกขนาด ใหญ่ เล็ก ยาว-สั้น
• เล่นรวมกับคนอื่น รอตามลำดับก่อนหลัง
• ไม่ปัสสาวะรด

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• ตอบคำถามของเด็ก
• เล่าเรื่องจากภาพ คุย ซักถาม เล่าเรื่อง
• ฝึกให้ลูกใส่เสื้อผ้า ติด และกลัดกระดุม รูดซิป

พัฒนาการของเด็กวัย 4 ปี 6 เดือน

• รู้จักสีถูกต้อง 4 สี
• ยืนทรงตัวขาเดียว และเดินต่อเท้า
• เลือกของที่ต่างจากพวกได้
• นับได้ 1-10 รู้จักค่าจำนวน 1-5

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• ให้ลูกหัดเดินบนไม้กระดานแผ่นเดียว หัดยืนทรงตัวขาเดียว และกระโดดข้ามเชือก
• เล่นทาย "อะไรเอ่ย" กับลูกบ่อยๆ
• ฝึกหัดนับสิ่งของและหยิบของตามจำนวน 1-5 ชิ้น

พัฒนาการของเด็กวัย 5 ปี

• พบผู้ใหญ่รู้จักไหว้ทำความเคารพ
• รู้จักขอบคุณ
• รู้จักเล่าเรื่องสั้นๆ

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• ให้ลูกช่วยงานบ้านง่ายๆ และพูดคุยเกี่ยวกับสิ่งที่ทำ เช่น ซักผ้า
• ฝึกให้ลูกสังเกต รู้จักเปรียบเทียบสิ่งที่แตกต่าง และจัดกลุ่มสิ่งที่เหมือนกัน

พัฒนาการของเด็กวัย 6 ปี

• นับได้ 1-30 รู้ค่าจำนวน 1-10
• รู้จักซ้าย ขวา
• เริ่มอ่านและเขียนตัวอักษรและตัวเลข

        วิธีการที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการตามวัย

• ให้ลูกนับสิ่งของที่พบเห็น หัดอ่าน เขียนรูป และตัวอักษร
• พูดคุยกับลูกเกี่ยวกับบุคคลต่างๆ และประเพณีท้องถิ่น
• ให้ลูกวาดรูปตามความคิดของตน และเล่าเรื่องจากรูปที่วาด หรืออธิบายสิ่งที่ตนพบเห็น

ที่มา : กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

เรียบเรียงโดย : Thanks Toys (แต๊งค์ทอยส์)